Şalazyon, göz kapağında ortaya çıkan ve halk arasında genellikle yağ bezi kisti diye bilinen bir durumdur. Tıbbi açıdan açıklandığında, “göz kapaklarının içinde yer alan Meibomian bezlerinin kanallarının tıkanması” şeklindedir. Bu bezler göz yüzeyini koruyan yağlı bir sıvı salgılar. Kanal tıkanıklığı olduğunda, sıvı dışarı çıkamaz ve kapakta yavaşça büyüyen, genellikle ağrısız bir kitle oluşur.
Görünüm açısından rahatsız edici olabilen bu durum, çoğu kez kendiliğinden kaybolsa da bazı kişilerde uzun süre kalıcı olabilir. Görme alanına baskı yapan büyük şalazyonlarda tedaviye başvurmak gerekir.
Şalazyon Belirtileri
Şalazyonun tipik bulguları arasında şunlar yer alır:
- Göz kapağında yuvarlak, sert ve çoğunlukla ağrısız şişlik
- Büyüdükçe göz kapağında ağırlık hissi
- Şişliğin korneaya baskı yapmasıyla oluşabilen bulanık görme
- Hafif kızarıklık veya gerginlik
- Estetik kaygıya yol açan dış görünüm değişiklikleri
Arpacıktan farkı: Arpacık enfeksiyon nedeniyle ağrı yaparken, şalazyon ağrısızdır ve genellikle daha uzun sürede gelişir.
Şalazyonun Oluşma Nedenleri
Şalazyonun en temel sebebi, yağ bezlerinin tıkanmasıdır. Bu duruma yol açabilecek başlıca etkenler şunlardır:
- Göz kapağı iltihapları (blefarit)
- Yağlı cilt yapısı veya seboreik dermatit
- Daha önce geçirilmiş ve tekrarlayan arpacık atakları
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Yetersiz göz hijyeni (lens temizliğine dikkat edilmemesi, makyaj kalıntıları)
Kimlerde Daha Çok Görülür?
Şalazyon herkeste gelişebilir, ancak bazı gruplarda risk yüksektir:
- Kronik göz kapağı iltihabı yaşayanlar
- Cilt yapısı yağlı olan bireyler
- Lens kullananlar
- Makyaj temizliğini ihmal eden kişiler
- Tekrarlayan göz enfeksiyonu geçirenler
Teşhis Nasıl Konulur?
Uzman, muayene sırasında göz kapağında bulunan kitlenin yapısını inceler ve tanıyı koyar. Çoğu vakada ek tetkik gerekmez. Ağrısız ve yuvarlak karakterli şişlik tanıyı destekler.
Şalazyon Tedavi Seçenekleri
Tedavi yöntemi, kitlenin boyutuna ve hastanın şikâyetine göre değişkenlik gösterir.
Evde Destekleyici Yöntemler
- Sıcak kompres: Göz kapağına ılık bez uygulamak tıkanıklığı açmaya yardımcı olur.
- Nazik masaj: Doktor tavsiyesiyle uygulanabilir.
- Hijyen: Lens kullanımı ve makyaj sonrası temizlik özenle yapılmalıdır.
Tıbbi Yöntemler
Antibiyotikli damla veya pomad: Enfeksiyon gelişmişse kullanılabilir.
Steroid enjeksiyonu: Küçük ama dirençli şalazyonlarda tercih edilebilir.
Cerrahi Müdahale
İlaç ve kompresle düzelmeyen, büyüyerek görmeye engel olan şalazyonlar, lokal anestezi altında küçük bir işlemle alınır.
Tekrarlar mı?
Şalazyon bazı kişilerde tekrar edebilir. Özellikle blefarit ya da yağlı cilt yapısına sahip olanlarda risk fazladır. Bu nedenle tedavi sonrası düzenli bakım ve hijyen oldukça önemlidir.
Korunma Yolları
- Göz kapağı ve kirpikleri düzenli temizleyin.
- Lens kullanıyorsanız hijyene dikkat edin.
- Makyajı mutlaka gün sonunda çıkarın.
- Kronik göz kapağı rahatsızlıklarını ihmal etmeyin.
- Sağlıklı beslenme ve güçlü bağışıklık sistemi edinin.
Kirli eller ile göz kapaklarına dokunmak, eski veya sağlıksız makyaj malzemeleri kullanmak, göz makyajını temizlememek gibi göz ve çevresinde kir birikimine sebep olabilecek alışkanlıklar; gül hastalığı (akne rozasea), seboreik dermatit, kronik blefarit gibi cilt ve göz hastalıkları şalazyon oluşmasında risk faktörleridir. Şalazyon kendi kendine geçer mi? Bazı durumlarda şalazyon kendi kendine geçebilir ama bu nadir bir durumdur. O nedenle göz kapağında oluşan bir şişlik veya değişiklikte mutlaka göz uzmanına başvurulmalıdır. Göz doktoru ilk etapta şalazyon için göz damlası ve şalazyon için ilaç önerebilir. Gözde şalazyon ameliyatı oldukça basit bir prosedürdür. Ameliyat sonrasında size genellikle bir antibiyotik reçete edilir ve bazı durumlarda bir steroid merhem de verilebilir. Bu reçeteli ilaçları düzenli olarak kullanmanız önemlidir. Arpacık, şalazyona dönüşme potansiyeline sahiptir. Eğer bir arpacık kisti ameliyatı edilmezse ve şalazyona dönüşürse, 1 ay içinde cerrahi müdahale gerekebilir. Bu müdahale yapılmazsa, şalazyon diğer göz kapaklarına yayılma riski taşır. Genellikle ağrısızdır. Ancak ilk oluşum sürecinde veya enfeksiyon eklenirse hafif ağrı ve kızarıklık görülebilir.Şalazyona ne sebep olur?
Şalazyon en hızlı nasıl geçer?
Şalazyon ameliyatı zor mu?
Şalazyon ameliyat olmazsa ne olur?
Şalazyon ağrı yapar mı?
