Retina, gözün arka bölümünde yer alan, ışığı algılayarak görme fonksiyonunun gerçekleşmesini sağlayan hassas bir dokudur. Bu tabaka, çeşitli nedenlerle bulunduğu yerden ayrıldığında (Retina ayrılması) görmede bozulmalar gerçekleşir. Tedavi edilmediği takdirde kalıcı körlük gelişebilir. Erken tanı ve doğru tedavi yöntemleriyle görme büyük ölçüde korunabilir.
Gelişen modern cerrahi teknikler sayesinde retina dekolmanı için farklı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Uygulanacak yöntemin belirlenmesinde; retinadaki hasarın boyutu, yırtığın yeri, gözün genel durumu ve cerrahın deneyimi önemli rol oynar.
Pnömatik retinopekside göz içerisine verilen gazın üst tarafı tamponlaması
Pnömatik Retinopeksi
Pnömatik retinopeksi, daha az invaziv ve göz dokularına minimum zarar veren bir cerrahi yöntemdir. İşlem sırasında göz içine özel formüllere sahip genişleyici gaz enjekte edilir. Bu gaz, retinanın ayrılmış kısmını baskı yaparak tekrar yerine oturmasına yardımcı olur.
Başarı Oranı: Bilimsel araştırmalarda pnömatik retinopeksinin başarı oranı %61 ile %90 arasında bildirilmiştir.
Gazın Süresi: Kullanılan gazın türüne göre göz içinde kalma süresi 15 gün ile 2 ay arasında değişir. Hangi gazın tercih edileceğine ise cerrah karar verir.
Destek Tedaviler: Gaz uygulamasından önce kriyoterapi yapılabilir veya gaz sonrası lazer tedavisi ile retina sabitlenebilir.
Pozisyonun Önemi: Hastanın belirli bir süre boyunca doktorun önerdiği pozisyonda kalması gerekir. Uzun süre aynı şekilde duramayan veya pozisyonu koruyamayacak hastalarda bu yöntem uygun olmayabilir.
Skleral çökertmede göz dışına koyulan materyalin göze uyguladığı baskı
Skleral Çökertme (Scleral Buckling)
Skleral çökertme, retina dekolmanı tedavisinde uzun yıllardır kullanılan köklü yöntemlerden biridir. Bu cerrahi teknikte gözün dış yüzeyine silikon ya da benzeri materyaller yerleştirilerek göz duvarına içe doğru baskı uygulanır. Böylece yırtığın bulunduğu bölgedeki retina yeniden yerine oturmuş olur.
Uygulama Biçimi: Çökertme işlemi yalnızca yırtığın olduğu kısma yapılabileceği gibi tüm gözü çevreleyecek şekilde de uygulanabilir.
Başarı Oranı: Literatürde skleral çökertmenin başarı oranı %68 ile 100 arasındadır.
Komplikasyonlar: Ameliyat sonrası komplikasyon riski bulunur. Ayrıca işlemden sonra gözlük numaralarında değişiklik meydana gelmesi sık rastlanan bir durumdur.
Skleral çökertmede göz dışına koyulan materyalin göze uyguladığı baskı
Vitrektomi
Vitrektomi, günümüzde retina dekolmanı tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Cerrahi işlem sırasında göz içindeki vitreus jeli temizlenir ve retina tekrar yerine sabitlenir.
Başarı Oranı: Çeşitli çalışmalarda vitrektomi operasyonlarının başarı oranı %63 ile 100 arasında sonuçlanmıştır.
Mikrocerrahi Avantajları: Son yıllarda geliştirilen dikişsiz mikrocerrahi teknikleri sayesinde operasyon süresi kısalmış, iyileşme dönemi hızlanmış ve göz yüzeyinde tahriş daha az görülmeye başlanmıştır.
Hasta Konforu: Dikişsiz vitrektomi yöntemi sayesinde hastaların operasyon sonrası dönemde daha rahat hissettiği ve günlük yaşama daha kısa sürede dönebildiği görülmektedir. Bu nedenle modern cerrahi pratikte en sık tercih edilen yöntem haline gelmiştir.
Tedavi Sonrası Süreç
Retina dekolmanı cerrahi işleminden sonra görme kalitesinin ne ölçüde korunacağı birçok faktöre bağlı olabilir:
- Dekolmanın ne kadar süredir devam ettiği,
- Ayrılmanın boyutu,
- Tedavinin zamanında uygulanıp uygulanmadığı,
- Hastanın genel göz sağlığı.
Tedavi sonrasında dikkat edilmesi gerekenler:
- Göz içine gaz veya silikon yağı yerleştirilmişse, doktorun önerdiği baş pozisyonuna uyulması gereklidir.
- Düzenli göz kontrolleri kesinlikle ihmal edilmemelidir.
- Günlük yaşama dönüş süresi uygulanan cerrahi yönteme bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Erken müdahale görmenin korunmasında en kritik faktördür. Bu nedenle, retina dekolmanı şüphesi olan kişilerin vakit kaybetmeden uzmanına başvurması büyük önem taşır.
Pnömatik retinopeksi, skleral çökertme ve vitrektomi gibi cerrahi yöntemler sayesinde başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. Hangi yöntemin tercih edileceğine retinanın durumu ve cerrahın tecrübesi yön verir.
Retina Dekolmanı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Oldukça ciddi bir göz hastalığı olan retina dekolmanı, sağlam olan retina tabakasının birleşik olduğu göz küresinin iç yüzeyinden ayrılması durumudur. Dekolman (ayrılma, yerinden çıkma) öncesinde retinada yırtıklar oluşur ve bu yırtıklar ilerleyerek deklomana sebep olur. Retina dekolmanı kendiliğinden iyileşmez. Tedavi edilmemesi durumunda körlüğe varan ciddi görme kayıplarına sebep olabilir. Retina dekolmanı görme azalması şeklinde kendisini belli edebilir. Örneğin retinada yırtılma gözün üst kısımlarında oluştuysa ve retina dekolmanına ilerledikçe kişi karşıya bakarken görme alanının alt kısımlarında görmediği yer ya da yerler olduğunu fark eder. Retina dekolmanı, özellikle yüksek dereceli miyop hastalarında görülmektedir. Ayrıca, orta yaşın üzerindekiler, ailesinde yüksek dereceli miyopi ya da retina dekolmanı öyküsü olan kişiler de risk grubunu oluşturur. Bu kişilerin düzenli şekilde göz muayenelerini yaptırmaları gerekir. Retina yırtığı baş ağrısı yapmaz. Işık çakmaları beyindeki kan damarlarının spazmlarına bağlı şekilde ortaya çıkabilir ve migren olarak isimlendirilen hastalığın bir belirtisidir. Görme esnasında çapraşık çizgiler ve dalgalı görüş de migren sancısına eşlik edebilir. Genellikle bu belirtilerle beraber baş ağrısı da görülebilir. Vücut için gereken E vitamini, göz dibindeki retina adı verilen damarlı bölgenin dejenerasyonunda da faydalı olabilir. Sağlıklı şekilde beslenmek de retinaya katkı sağlar. Ancak dekolman oluşumu olduğu takdirde bu tip gıda desteklerinin hiçbir anlamı yoktur ve mutlaka doktora gidilmelidir.Retina Dekolmanı Ne Demek?
Retina Dekolmanı İyileşir mi?
Retina Dekolmanı Kör Eder mi?
Retina Dekolmanı Kimlerde Görülür?
Retina Yırtığı Baş Ağrısı Yapar mı?
Retina Nasıl Güçlendirilir?
